27 hot, hot, hot ερωτήσεις και απαντήσεις, συν χρήσιμα tips, για όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις, πριν καθίσει το νέο μέλος στο οικογενειακό τραπέζι για πρώτη φορά.

Θα ξεκινήσω με αυτό: Δεν υπάρχει μία επιβεβαιωμένη, βέλτιστη τακτική. Εκείνος που θα προσδιορίσει πότε το μωράκι είναι έτοιμο για τη μετάβαση στις στερεές τροφές, είναι ο παιδίατρος που το παρακολουθεί. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστούν η εισαγωγή των στερεών τροφών να γίνεται, όταν το βρέφος συμπληρώσει τους 6 μήνες ζωής. Παρ’ όλ’ αυτά, ορισμένοι γονείς επιλέγουν να ακολουθήσουν την προσέγγιση της πρώιμης ένταξης στερεών τροφών, στους 4 αντί στους 6 μήνες, σύμφωνα με την οποία, η εισαγωγή τροφών στο γαστρεντερικό νωρίς στη ζωή του βρέφους, μειώνει τις πιθανότητες εμφάνισης αλλεργίας στο μέλλον. Να σημειώσω, ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν σαφή, κλινικά αποτελέσματα που αποδεικνύουν ότι η πρώιμη έναρξη στερεών τροφών, μειώνει σημαντικά την εμφάνιση αλλεργιών. Αν με ρωτάς, το βρέφος μπορεί να ξεκινήσει τις στερεές τροφές όταν είναι αναπτυξιακά έτοιμο και όχι πριν τους 4½ μήνες- εμείς περιμέναμε μέχρι τους 6 και στα τρία μωράκια μας. Σε κάθε περίπτωση, ας μην εστιάζουμε τόσο στη χρονική στιγμή της έναρξης, όσο στη σωστή διαδικασία της έναρξης.

Κάθε βρέφος αναπτύσσεται με τους δικούς του ρυθμούς, οπότε για να διαπιστώσουμε αν το μωρό είναι έτοιμο για τη μετάβαση στις στερεές τροφές, θα πρότεινα να παρατηρήσουμε εκείνο και όχι το ημερολόγιο.
Τα πιο συνηθισμένα σημάδια που δείχνουν ότι το βρέφος είναι αναπτυξιακά έτοιμο για τις στέρεες τροφές είναι:

• Στηρίζει το κεφάλι και την πλάτη του και μπορεί να καθίσει στο καρεκλάκι φαγητού.
• Πιάνει αντικείμενα με τα χέρια και τα φέρνει στο στόμα.
• Έχει εξαφανιστεί το αντανακλαστικό εξώθησης της γλώσσας- αν πλησιάσεις ένα κουταλάκι στο στόμα του, θα το ανοίξει.
• Έχει (τουλάχιστον) διπλασιάσει το βάρος γέννησης.
• Δείχνει ενδιαφέρον για το φαγητό και σε παρακολουθεί την ώρα που τρως.
• Φαίνεται ανικανοποίητο μόνο με το γάλα.

Το πρώτο που θα σου πρότεινα να κάνεις είναι να ενημερωθείς για τις διαφορετικές μεθόδους εισαγωγής τροφών και να συζητήσεις με τον παιδίατρο ποια είναι η καταλληλότερη για το μωράκι σου.
Στη συνέχεια, θα χρειαστεί να προμηθευτείς τα παρακάτω:

• Καρεκλάκι φαγητού. Θα σου πρότεινα να εστιάσεις στην πρακτικότητα, στην ασφάλεια και στο εύκολο καθάρισμα.
• Χαλάκι φαγητού ή τραπεζομάντηλο μιας χρήσης. Απαραίτητο ειδικά αν ακολουθήσεις τη μέθοδο Baby-Led Weaning (BLW). Τοποθετείται κάτω από το καρεκλάκι του φαγητού και προστατεύει από διαρροές υγρών και τροφίμων κατά τη διάρκεια του γεύματος.
• Δυο-τρία διαφορετικά κουταλάκια για βρέφη, από διαφορετικό υλικό,  ώστε να βρεις εκείνο που ταιριάζει καλύτερα στο μωράκι σου.
• Μπολ, πιάτο, εκπαιδευτικό ποτηράκι, σαλιάρα σιλικόνης με τσέπη, θερμός μεταφοράς βρεφικού φαγητού.
• Μην ξεχάσεις τη φωτογραφική μηχανή. Αν δεν έχεις φωτογραφία του μωρού με το καρότο στο ένα χέρι και το μπρόκολο στο άλλο, τότε τι θα έχεις να του δείξεις όταν μεγαλώσει;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη σειρά εισαγωγής τροφών. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το μωρό μπορεί να ξεκινήσει είτε με φρούτο είτε με λαχανικό, ανάλογα με τις διατροφικές ανάγκες του ή/και την εποχικότητα. Προσωπικά, ακολουθώ την οδηγία της Αμερικάνικης Ακαδημίας Παιδιάτρων, που συστήνει η πρώτη στερεά τροφή του μωρού να είναι πλούσια σε σίδηρο, οπότε επιλέγω τα λαχανικά και το κρέας. Είναι οι τροφές με τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε σίδηρο, μέταλλα και ιχνοστοιχεία και προτιμώ να ενταχθούν πρώτες στη διατροφή του μωρού. Επίσης, τα βρέφη έχουν έμφυτη προτίμηση στις γλυκές γεύσεις, οπότε αν δοκιμάσουν πρώτα το φρούτο υπάρχει ο κίνδυνος να απορρίψουν μετά το λαχανικό.

Προτίμησε φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής, που μπορείς να βρεις στη λαϊκή αγορά, και βιολογικό κοτόπουλο και κρέας. Πλύνε πολύ καλά τα φρούτα και τα λαχανικά πριν τα καθαρίσεις. Επίλεξε άπαχα κομμάτια κρέατος και απομάκρυνε το λίπος και τα κόκκαλα πριν το μαγείρεμα. Στο κοτόπουλο, φρόντισε να αφαιρέσεις και το δέρμα. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις κατσαρόλα ή ατμομάγειρα για το μαγείρεμα και ένα μπλέντερ για το άλεσμα. Εναλλακτικά, μπορείς να προμηθευτείς έναν παρασκευαστή βρεφικής τροφής που τα κάνει όλα σε ένα. Είναι ακριβό μηχάνημα, όμως, και έχει λίγους μήνες χρήσης, οπότε αν με ρωτάς, δεν θα σου πρότεινα να το αγοράσεις.  Αφού βράσεις ή ψήσεις πολύ καλά το φαγητό, το αλέθεις στο μπλέντερ μέχρι να αποκτήσει τη μορφή αλοιφής. Εναλλακτικά, αν έχεις επιλέξει να κάνεις την εισαγωγή στερεών τροφών με τη μέθοδο Baby-Led Weaning (BLW), αφού βράσεις πολύ καλά το φαγητό, θα το κόψεις σε μικρά μπαστουνάκια που θα προεξέχουν από το χεράκι του μωρού, ώστε να μπορεί να τα κρατήσει και να τα φάει. Τις πρώτες φορές μπορείς να προσθέσεις στο γεύμα μία μικρή ποσότητα από το γάλα που πίνει το μωρό (μητρικό ή γάλα σε σκόνη), ώστε να έχει πιο ρευστή υφή και οικεία γεύση. Μετά το μαγείρεμα, άφησε το φαγητό να κρυώσει για 10 λεπτά. Με ένα καθαρό κουτάλι μπορείς να δοκιμάσεις, ώστε να επιβεβαιώσεις ότι η θερμοκρασία είναι κατάλληλη για το μωρό. Δεν βάζουμε αλάτι ή μπαχαρικά, αλλά μπορείς αν θέλεις να προσθέσεις μετά το μαγείρεμα μία κουταλιά ωμό ελαιόλαδο. Όταν ολοκληρωθεί το γεύμα, θυμήσου να πετάξεις το φαγητό που παρέμεινε εκτός ψυγείου περισσότερο από 2 ώρες (ή μία ώρα τους καλοκαιρινούς μήνες). Επίσης, θα χρειαστεί να πετάξεις το αλεσμένο φαγητό που δεν έφαγε το μωρό, αφού δεν είναι κατάλληλο για κατανάλωση την επόμενη μέρα.

Διάλεξε τη σωστή στιγμή. Προτίμησε μία μέρα που το μωρό έχει κοιμηθεί καλά και είναι σε καλή διάθεση. Μην ξεκινήσεις την εισαγωγή των στερεών τροφών σε περίοδο αναπτυξιακού άλματος ή αδιαθεσίας. Μπορείς να προσφέρεις το γεύμα είτε το πρωί, είτε το μεσημέρι. Θα πρότεινα να μην εισάγεις για πρώτη φορά τρόφιμο το απόγευμα, ώστε να υπάρχει χρόνος μέσα στην ημέρα για την αναγνώριση τυχόν αλλεργίας. Πριν ξεκινήσεις, θήλασε το μωρό για λίγα λεπτά ή προσέφερέ του μία μικρή μερίδα γάλα, γιατί αν πεινάει πολύ, υπάρχει περίπτωση να μην δείξει ενδιαφέρον για τη νέα μορφή γεύματος και να δυσκολευτεί να πειραματιστεί ή να δοκιμάσει. Φόρεσε τη σαλιάρα στο μωρό και τοποθέτησε το στο καρεκλάκι φαγητού. Είναι πολύ σημαντικό να το κάνεις κάθε φορά αυτό, ώστε να αρχίσει να ξεχωρίζει την ώρα του φαγητού. Κάθισε απέναντί του σε μία καρέκλα, ώστε να είσαι στο ύψος του. Διάλεξε ένα από τα διαφορετικά κουταλάκια που έχεις προμηθευτεί (θα πρότεινα να ξεκινήσεις με κουταλάκι σιλικόνης), πάρε με την άκρη του μία μικρή ποσότητα από το γεύμα που έχεις ετοιμάσει και πλησίασέ το στο στόμα του μωρού για να το γλείψει. Αν θέλεις, μπορείς να δώσεις ένα δεύτερο κουτάλι στο μωρό, ώστε να το περιεργάζεται και να εξοικειώνεται. Βοήθησέ το να καταλάβει πώς μπαίνει το κουτάλι στο στόμα και δώσε του χρόνο για να συνηθίσει τις νέες υφές. Το ίδιο ισχύει και με τα κομμάτια φαγητού, αν ακολουθείς τη μέθοδο Baby-Led Weaning (BLW). Όταν το μωρό ανοίξει το στόμα του, τότε βάλε σιγά-σιγά το κουταλάκι μέσα.  Αν δείξει να του αρέσει, μπορείς να ξαναγεμίσεις το κουταλάκι και να επαναλάβεις τη διαδικασία. Αν όχι, θα πρότεινα να μην το πιέσεις. Θα χρειαστεί να έχεις υπομονή και να του δώσεις χρόνο, μέχρι να καταλάβει τη νέα τεχνική- πώς πρέπει να ανοίγει το στόμα και να καταπίνει το φαγητό. Κάνε τη διαδικασία του φαγητού ευχάριστη. Κοίταζε το μωρό στα μάτια, μίλα του ή τραγούδα τα αγαπημένα του τραγουδάκια. Απόφυγε τη σύνδεση του φαγητού με οθόνες (τηλεόραση, κινητό ή τάμπλετ). Μόλις ολοκληρωθεί το γεύμα, μπορείς να βγάλεις το μωρό από το καρεκλάκι φαγητού, να αφαιρέσεις τη σαλιάρα και να το καθαρίσεις. Θα το θηλάσεις ή θα του προσφέρεις την ποσότητα γάλατος που πίνει συνήθως ανά γεύμα. Αυτό θα σου πρότεινα να το κάνεις μετά από κάθε γεύμα, μέχρι το μωρό να αρχίσει να τρέφεται επαρκώς (τουλάχιστον τους πρώτους 2 μήνες). Αυτό ήταν! Η πρώτη επαφή με τις στερεές τροφές μόλις ολοκληρώθηκε! Επανέλαβε τη διαδικασία με το ίδιο τρόφιμο τις επόμενες τρεις μέρες, ακολουθώντας τον βασικό κανόνα της εισαγωγής των στερεών τροφών, όπου η κάθε τροφή εισάγεται μόνη της και με απόσταση τριών ημερών από την επόμενη, για αναγνώριση τυχόν αλλεργίας. Αν δεν παρατηρηθεί κάποια αλλεργική αντίδραση μετά από 3 μέρες, μπορείς να προσθέσεις ένα δεύτερο συστατικό, και μετά από 3 μέρες ένα τρίτο. Για παράδειγμα, αν ξεκινήσεις την εισαγωγή τροφών με το καρότο, θα προσφέρεις στο μωράκι σου καρότο για 3 ημέρες, μετά καρότο και κολοκύθι για άλλες 3 και μετά καρότο, κολοκύθι και πατάτα πάλι για 3 ημέρες.

Η εισαγωγή στις τροφές θα ξεκινήσει με ένα γεύμα, συνήθως το μεσημεριανό και μέσα στις επόμενες εβδομάδες θα προστεθούν ακόμα δύο, το δεκατιανό και το απογευματινό. Από τον 6ο μήνα και μετά, στόχος είναι το ημερήσιο διατροφικό πρόγραμμα του βρέφους να περιλαμβάνει 5 γεύματα:

Πρωινό: Γάλα (μητρικό ή σε σκόνη)

Δεκατιανό: Φρούτο

Μεσημεριανό: Γεύμα

Απόγευμα: Δημητριακό ή γιαούρτι

Βράδυ: Γάλα (μητρικό ή σε σκόνη)

Θα προσφέρεις το πρωινό γάλα μόλις το μωρό ξυπνήσει, το δεκατιανό μεταξύ 10:00 και 11:00 το πρωί, το μεσημεριανό μεταξύ 13:00-14:00, το απογευματινό μεταξύ 16:00-17:00 και το βραδινό γάλα λίγο πριν τον ύπνο. Φυσικά, αυτό το ωράριο είναι ενδεικτικό και μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με το πρόγραμμα και τις ιδιαίτερες συνήθειες του μωρού σου.

Πρόκειται για μέθοδο εισαγωγής στις στερεές τροφές, που δεν περιλαμβάνει πολτοποίηση.  Προσφέρουμε τις στερεές τροφές σε μικρά κομμάτια (συνήθως μπαστουνάκια) και  αφήνουμε το μωρό να επιλέξει τι και πόσο θα φάει.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά η έναρξη των στερεών να γίνεται με αλεσμένες τροφές, ενώ παράλληλα να δίνονται ευκαιρίες για finger feeding. Οι αλεσμένες τροφές προσφέρουν περισσότερο έλεγχο στους γονείς. Η διαδικασία είναι απλή και εύκολη- η αλεσμένη τροφή δίνεται απευθείας στο στόμα του βρέφους με το κουταλάκι. Το μωρό καταναλώνει μεγαλύτερη ποσότητα, πολύ πιο γρήγορα, παρουσιάζοντας ικανοποιητική πρόσληψη βάρους. Τα βρέφη που μαθαίνουν να τρώνε με αλεσμένες τροφές, όμως, συχνά δυσκολεύονται να μεταβούν στο στάδιο του finger feeding. Με τη μέθοδο BLW το μωρό μαθαίνει από την πρώτη μέρα να τρώει μόνο του, πειραματίζεται με διαφορετικές υφές, μυρωδιές και γεύσεις, και να αναπτύσσει την λεπτή κινητικότητά του. Τα μειονεκτήματα της μεθόδου αυτής είναι κυρίως πρακτικά. Η διαδικασία απαιτεί προετοιμασία, χρόνο και υπομονή. Το βρέφος καταναλώνει μικρότερη ποσότητα, παίζει με το φαγητό, το πετάει δεξιά και αριστερά, δημιουργώντας μεγάλη ακαταστασία στον χώρο.
Και οι δύο μέθοδοι έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Θα σου πρότεινα να επιλέξεις εκείνη με την οποία αισθάνεσαι περισσότερο ασφαλής και ταιριάζει καλύτερα στο μωράκι σου.

Ο κίνδυνος πνιγμονής είναι πάντα υπαρκτός με οποιαδήποτε μέθοδο σιτίζεται το βρέφος- ανεξάρτητα από το αν η τροφή χορηγείται με κουτάλι ή μικρά κομμάτια. Εφόσον το μωρό είναι αναπτυξιακά έτοιμο, ο κίνδυνος πνιγμονής σε κάθε περίπτωση ελάχιστος.

Ένα με δύο κουταλάκια φαγητού είναι υπέρ αρκετά για τις πρώτες φορές- μισή μπανάνα, μισό αβοκάντο ή μισό βρασμένο καρότο είναι ότι πρέπει. Το πιθανότερο είναι ότι τις πρώτες φορές θα φάει ελάχιστα ή και καθόλου- μην απογοητευτείς. Αυτό που μας ενδιαφέρει τους δύο πρώτους μήνες δεν είναι οι ποσότητα φαγητού που θα καταναλώσει το βρέφος, αλλά η γνωριμία του με τις τροφές και τη διαδικασία. Θέλουμε να πειραματιστεί με τις υφές, να έρθει σε επαφή με τις διαφορετικές μυρωδιές και γεύσεις. Σε αυτό το στάδιο δεν μας απασχολεί το πόσο θα φάει, άλλωστε εξακολουθεί να παίρνει όλες τις απαραίτητες θερμίδες από το γάλα, αλλά η εξοικείωσή του με την τελετουργία του φαγητού. Θέλουμε να μάθει ότι όταν το τοποθετούμε στο καρεκλάκι του και του φοράμε τη σαλιάρα, σημαίνει ότι είναι ώρα για φαγητό.

Τον πρώτο χρόνο της ζωής το βρέφος δεν έχει διατροφικές προτιμήσεις, οπότε αν απορρίψει κάποια τροφή δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν του αρέσει. Μην το πιέζεις να φάει κάτι που δεν θέλει και ξαναδοκίμασε μερικές μέρες αργότερα. Μπορεί να χρειαστούν πολλές προσπάθειες μέχρι να αποδεχτεί κάποιες τροφές.

Σε περίπτωση που το μωρό δείχνει εκνευρισμένο κατά τη διαδικασία του φαγητού ή αποστρέφει το κεφάλι του, ίσως χρειαστεί να αλλάξεις μέθοδο σίτισης. Αν αρνείται την αλεσμένη τροφή, δοκίμασε να του προφέρεις το φαγητό σε μικρά κομμάτια, σύμφωνα με τη μέθοδο BLW. Αν εξακολουθεί να μην δείχνει κανένα ενδιαφέρον, πιθανόν να μην είναι ακόμα έτοιμο για τη μετάβαση στις στερεές τροφές. Μπορεί να χρειαστεί να κάνεις ένα διάλλειμα και να επαναλάβεις τη διαδικασία μετά από 5-7 μέρες. Εάν το μωρό που δεχόταν κανονικά τις στερεές τροφές, ξαφνικά δείχνει δυσαρέσκεια και γκρινιάζει, μην το πιέσεις. Μπορεί να βρίσκεται σε αναπτυξιακό άλμα ή να ταλαιπωρείται από κάποιο δοντάκι και να έχει ανάγκη από ένα μικρό διάλλειμα 2-3 ημερών. Μην ξεχνάς ότι το μωράκι σου αντιλαμβάνεται κάθε νέα τροφή ως κάτι ξένο και χρειάζεται προσπάθεια και υπομονή μέχρι να την αποδεχτεί. Σεβάσου το και δώσε του τον χρόνο που χρειάζεται. Τέλος, απόφυγε να προσφέρεις νέες τροφές στο βρέφος όταν είναι άρρωστο ή έχει εμβολιαστεί. Είναι φυσιολογικό σε περιόδους αδιαθεσίας να προτιμά το γάλα.

Το βρέφος γνωρίζει από ένστικτο πόσο πρέπει να φάει και πότε να σταματήσει. Δεν μπορεί και δεν χρειάζεται να καταναλώσει όλη τη μερίδα φαγητό που ετοίμασες και δεν υπάρχει κανένας λόγος να το πιέσεις ή να το ξεγελάσεις για να το κάνει. Όταν το μωρό χορτάσει, θα σταματήσει να ανοίγει το στόμα του, οπότε θα πρέπει το γεύμα του να τελειώσει. Ο παιδίατρος θα σου επιστήσει την προσοχή, σε περίπτωση που το παιδί δεν αναπτύσσεται σωστά.

Παρατήρησε το μωρό σου για να μάθεις να αναγνωρίζεις τα σημάδια πείνας και κορεσμού. Συνήθως όταν το βρέφος πεινάει, εκκρίνει περισσότερο σάλιο, κάνει τα χεράκια του γροθιά ή τα βάζει στο στόμα, είναι ανήσυχο και νευρικό, τεντώνει τα ποδαράκια και τα χεράκια, ανοίγει το στόμα και κατευθύνεται προς την τροφή. Αν το δεις να σφραγίζει τα χείλη του και να φτύνει ή να παίζει με το φαγητό, να αποστρέφει το κεφάλι και να απομακρύνεται από το κουτάλι ή να δείχνει ότι νυστάζει, τότε μάλλον έχει χορτάσει.

Η μετάβαση από το γάλα στη στερεά τροφή σηματοδοτεί το τέλος της αποστείρωσης, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να συνεχίσει να σε απασχολεί ο ικανοποιητικός καθαρισμός των αντικειμένων με τα οποία έρχεται σε επαφή το μωρό, όπως μπιμπερό, πιπίλες και μαγειρικά σκεύη.

Μπορείς. Θα σου πρότεινα, όμως, να αποθηκεύσεις στο ψυγείο τα μαγειρεμένα λαχανικά, το κρέας, το κοτόπουλο και το ψάρι, ολόκληρα ή σε μερίδες, και όχι σε μορφή πουρέ. Για παράδειγμα μπορείς να βράσεις μια ολόκληρη γλυκοπατάτα, να αλέσεις τη μισή για το γεύμα του μωρού και να αποθηκεύσεις την υπόλοιπη μισή στο ψυγείο για την επόμενη μέρα. Έτσι, θα εξασφαλίσεις μικρότερη απώλεια φαγητού και περισσότερη διατροφική αξία στο γεύμα.

Η χορήγηση του νερού ξεκινάει ταυτόχρονα με την εισαγωγή του φαγητού.  Δεν χρειάζεται να είναι ούτε εμφιαλωμένο, ούτε βρασμένο- το νερό της βρύσης είναι μια χαρά. Θα σου πρότεινα να προσφέρεις στο βρέφος νερό, χρησιμοποιώντας ένα εκπαιδευτικό ποτηράκι και να αποφύγεις το μπιμπερό.

Οι χυμοί των φρούτων (και οι σπιτικοί) δεν συστήνονται σε βρέφη κάτω των 12 μηνών. Προτίμησε αντί για χυμό, να προσφέρεις ολόκληρο το φρούτο.

Η Αμερικάνικη Ακαδημία Παιδιάτρων συστήνει οι πρώτες στερεές τροφές του μωρού να είναι πλούσιες σε σίδηρο. Το ρύζι και το ρυζάλευρο δεν είναι μία από αυτές. Αν με ρωτάς, ιδανική επιλογή για την εισαγωγή στερεών τροφών, αποτελούν τα λαχανικά και τα φρούτα, όχι το ρυζάλευρο. Πέρα από την υψηλή περιεκτικότητα που έχει το ρύζι σε αρσενικό, το ρυζάλευρο δεν προσφέρει απολύτως τίποτα στο μωρό, πέρα από θερμίδες και εθισμό στη γλυκιά γεύση. Μία σπιτική κρέμα με βιολογική βρώμη, αποτελεί υπέροχη εναλλακτική στο ρυζάλευρο.

Όταν το επιτρέψει ο παιδίατρος που το παρακολουθεί. Ορισμένοι γιατροί συμβουλεύουν η ένταξη των αλλεργιογόνων τροφών, όπως το αυγό, το ψάρι και οι ξηροί καρποί να γίνεται από την αρχή της εισαγωγής των στερεών τροφών, ενώ άλλοι προτείνουν να γίνεται αργότερα, μετά τους 8 μήνες ή ακόμα και τον πρώτο χρόνο.

Κάθε νέα εισαγωγή τροφής στον οργανισμό του βρέφους μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις, οπότε θα πρέπει να είσαι alert για πιθανά συμπτώματα αλλεργίας. Τα συμπτώματα συνήθως παρουσιάζονται 30 λεπτά με 2 ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής, σε κάποιες περιπτώσεις, όμως, μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 2 μέρες για να γίνουν αντιληπτά. Είναι πολύ σημαντικό να παρατηρείς στενά το μωρό μετά το γεύμα, κάθε φορά που γίνεται εισαγωγή μίας νέας τροφής. Θα πρέπει να αναφέρεις στον παιδίατρο, οποιοδήποτε σύμπτωμα παρατηρήσεις στο μωρό, ώστε να το αξιολογήσει. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν την εμφάνιση εξανθήματος, το πρήξιμο των χειλιών, έμετο, διάρροια, πόνο στην κοιλιά, βήχα, δύσπνοια, υποτονία, ζάλη ή και απώλεια των αισθήσεων. Να τηρείς ευλαβικά τον κανόνα των τριών ημερών στην εισαγωγή των νέων τροφών, προσθέτοντας ένα καινούργιο συστατικό κάθε φορά και διατηρώντας τα υπόλοιπα σταθερά για 3 ημέρες. Με αυτόν τον τρόπο, αν το παιδί παρουσιάσει κάποια αλλεργική αντίδραση, θα μπορείς να διακρίνεις ποιο συστατικό την προκάλεσε.

Δεν δίνουμε μέλι, φρέσκο γάλα, ζάχαρη και αλάτι σε παιδιά κάτω των 12 μηνών. Τα αποβουτυρωμένα τρόφιμα δεν είναι κατάλληλα για παιδιά κάτω των 2 ετών, ενώ οι ξηροί καρποί, τα pop corn, και οι καραμέλες δεν επιτρέπεται να καταναλωθούν από παιδιά κάτω των 4 ετών.

Η πρώτη κίνηση είναι να παραμείνεις ψύχραιμη. Ο πανικός μεταδίδεται στο βρέφος, δυσχεραίνοντας την κατάσταση. Γύρισε το μωρό μπρούμυτα, με την κοιλίτσα να ακουμπά στο χέρι σου και το κεφάλι να κοιτάζει προς τα κάτω και χτύπησέ το με δύναμη στην πλάτη. Μόλις η τροφή βγει από το σώμα του μωρού, μπορείς να του προσφέρεις λίγο νερό και να το πάρεις αγκαλιά για να ηρεμίσει. Θα σε βοηθήσει πολύ να παρακολουθήσεις ένα σεμινάριο πρώτων βοηθειών για βρέφη και παιδιά.

Η εισαγωγή στερών τροφών σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει αποθηλασμό. Η  συνέχιση του θηλασμού είναι πολύ σημαντική και μετά την ένταξη των στερεών τροφών στη διατροφή του μωρού. Μάλιστα, όταν ο θηλασμός συνεχίζεται, μειώνεται σημαντικά η πιθανότητα εμφάνισης τροφικής αλλεργίας. Το μητρικό γάλα εξακολουθεί να καλύπτει σημαντικό μέρος των διατροφικών αναγκών του βρέφους, προσφέροντας παράλληλα ανοσολογική προστασία. Άλλωστε, για όλο τον πρώτο χρόνο, οι στερεές τροφές είναι μόνο συμπληρωματικές του θηλασμού.

Ακόμα και αν προτιμήσεις να ξεκινήσεις τη χορήγηση του φαγητού με αλεσμένες τροφές, είναι πολύ σημαντικό να προσφέρεις από νωρίς στο μωράκι σου ευκαιρίες για μάσηση και μη αλεσμένων, μαλακών τροφών- πάντα υπό επίβλεψη. Μεταξύ 7 και 11 μηνών είναι η ιδανική ηλικία για τη σταδιακή μετάβαση στις μη αλεσμένες τροφές. Μπορείς να ξεκινήσεις δίνοντας στο μωρό κάποια snacks ενδιάμεσα από τα γεύματα- ένα μικρό κομμάτι μπανάνας ή βρασμένου λαχανικού, ή ένας μικρός κύβος από μαλακό τυρί. Παράλληλα, μπορείς να περιορίσεις τη χρήση του blender για την προετοιμασία των γευμάτων, και να προσφέρεις το φαγητό ημιαλεσμένο ή κομμένο σε μικρά κομμάτια. Όσο το μωρό μεγαλώνει και οι δεξιότητες του στη μάσηση και στην κατάποση βελτιώνονται, μπορείς να προσφέρεις το φαγητό σε μεγαλύτερα κομμάτια, ενθαρρύνοντάς το να φάει μόνο του. Ο στόχος είναι μέχρι τους 18 μήνες το μωρό να τρέφεται κυρίως με μη αλεσμένα.

Αυτό το φαινόμενο είναι τόσο συχνό στην ελληνική οικογένεια, που έχει και όνομα, λέγεται «σύνδρομο στασιμότητας στη διατροφική ανάπτυξη». Υπολογίζεται ότι το αντιμετωπίζουν περισσότερα από τα μισά παιδιά ηλικίας 18 μηνών με 6 ετών. Μπορείς να δοκιμάσεις να καθίσεις μαζί του στο τραπέζι και να φάτε ταυτόχρονα. Στην προσχολική ηλικία οι διατροφικές συνήθειες του γονέα έχουν μεγάλο αντίκτυπο στη διατροφή του παιδιού, αφού τα παιδιά σε μεγάλο βαθμό μιμούνται τους γονείς τους. Μία άλλη λύση είναι να περιορίσεις την ποσότητα του γάλατος και του χυμού που προσφέρεις στο μωρό. Μήπως χορταίνει με αυτά και γι’ αυτό δεν τρώει; Τέλος, δοκίμασε να προσφέρεις στο μωρό ένα κομμάτι από κάποιο αγαπημένο του τρόφιμο που ξέρεις ότι του αρέσει πολύ, όπως μία πατάτα, ένα μακαρόνι ή ένα μπαστουνάκι τυρί- οι πιθανότητες να το δοκιμάσει είναι πολύ περισσότερες. Στην αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης, μπορεί να βοηθήσει ο παιδίατρος, ο αναπτυξιολόγος, ο διατροφολόγος, ο παιδοψυχολόγος ή και η έναρξη του παιδικού σταθμού.

Tips

• Άφησέ το να λερώσει και να λερωθεί! Είναι η αρχή για το χτίσιμο μιας σωστής διατροφής.
• Οπλίσου με υπομονή! Η εισαγωγή στις στερεές τροφές πρέπει να γίνεται ομαλά, με υπομονή και χωρίς βιασύνη.
• Προετοιμάσου για ακαταστασία. Πολλή ακαταστασία.
• Κάθισε στο τραπέζι μαζί του! Θα του είναι πιο εύκολο να αγαπήσει την τροφή, αλλά και να σε μιμηθεί, ώστε να προχωρήσει στα επόμενα βήματα, όπως το να μάθει να χρησιμοποιεί το κουτάλι.
• Παρακολούθησε ένα σεμινάριο παροχής πρώτων βοηθειών για βρέφη και παιδιά. Οι πρώτες βοήθειες σώζουν ζωές και όλοι οι γονείς πρέπει να γνωρίζουμε πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας σε περίπτωση που χρειαστεί.
• Ποικιλία, ποικιλία, ποικιλία! Όσες περισσότερες τροφές εισάγεις στη διατροφή του παιδιού πριν την ηλικία των 2 ετών, τόσο πιο «εύκολο» θα είναι στο φαγητό. Η ποικιλία στη διατροφή μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης παιδικής νεοφοβίας, μίας δύσκολης κατάστασης, όπου το παιδί αρνείται να καταναλώσει οποιαδήποτε νέα τροφή.

Με το καλό και καλή σας όρεξη!